چند روزی است که به سبب تلاطم دوباره بازارها، تب پیش‌بینی و سیگنال‌دهی بالا گرفته است.

چون به پیش‌بینی، پیش‌گویی و طالع‌بینی حساسم و هروقت کسی از فرصت های پرسود و بدون ریسک برایم بگوید کیف پولم را محکم گرفته و فرار می‌کنم، مناسب دیدم تا جمله زیر را به اشتراک بگذارم:

«اقتصاددان کسی است که فردا می‌فهمد چرا آن‌چه دیروز پیش‌بینی کرده بود، امروز اتفاق نیفتاده است.»

در کل اگر بخواهم توضیح کوتاهی در این زمینه بدهم، در مورد مکانیزم ها چنین نیست.

یعنی علم اقتصاد و اقتصاددان ها تا حد زیادی قادرند به پیش بینی آینده مکانیزم های کلی اقتصاد.

یعنی چه؟

خب فرض کنید شما کشوری صادرکننده مواد نفتی هستید با ارزی تک نرخی از نوعی دستوری.

هر دلار 1000 تومان است و قیمت نفت هم بشکه ای 120 دلار.

دولت پول نفت را پس از کسر سهم بخش های مختلف، به بانک مرکزی می‌دهد و می‌گوید ریال بده.

حساب های بانکی دولت هم پر می‌شود و دولت هم قیمت گذار نرخ ارز است. خب بیشترین ارز را دارد و تحریمی هم در کار نیست.

بازرگانان و افراد مختلف به بانک مرکزی رجوع می‌کنند و تقاضای دلار 1000 تومانی برای وارد کردن اجناس خارجی می‌کنند.

تولید کننده ایرانی هم با تورم 20 درصد در سال روبروست و هزینه هایش رو به افزایش است.

چه کسی از بازار خارج می‌شود؟ تولید کننده داخلی.

رفته‌ رفته شما قدرت رقابت خود را در بازار جهانی به دلایل قیمتی و غیر قیمتی از دست می‌دهید.

خب این مکانیزم اثر پول نفتی در یک کشور تک محصولی با فروض خاص خودش بود. چنین شرایطی برای کشور ما و بقیه کشور ها هم پیش آمده است و اگر اقتصاددانی شرافت کاری خودش را حفظ کند، مطمئنا چنین شرایطی را گوشزد کرده است.

خب اما مثلا راجع به شکل گیری قیمت ها در بورس ایران؟

خب چنین چیزی عملا با توجه به ابزار ها و روش شناسی اقتصادی تا اینجا چندان ممکن نیست.

مدیریت ریسک را داریم اما پیش‌بینی را فقط خدا می‌داند.

اگر این مطلب را دوست داشتید، می‌توانید نوشته های زیر را هم بخوانید:

• گُزین‌گویه | پیش‌بینی اقتصادی
• اقتصاددان از نظر «جان مینارد کینز»
• اقتصاد در چند کلمه
• اقتصاددانِ تک‌دست